Het
begrip 'forcing' heeft twee betekenissen:
a) compositie waarin wit zwart dwingt tot een of meer bepaalde schuifzetten op straffe van verlies op korte of lange termijn; b) zo'n gedwongen schuifzet wordt eveneens forcing genoemd. 
In elk
nummer van De Problemist staat
een verhaal over forcings in  zowel het partijdammen als in de damproblematiek. Van Tjalling Goedemoed (rechter foto), een expert in analyses van partijen en componist van partij-achtige damproblemen, waarin forcings een belangrijke rol spelen. Tjalling had deze rubriek in 2015 overgenomen van zijn grote voorbeeld, Frans Hermelink (foto links), maar is helaas in 2016 veel te vroeg, op 45-jarige leeftijd, overleden.  Oege Dijkstra heeft het redacteurschap van deze zeer gewaarde rubriek op zich genomen:"Liever had ik deze rubriek niet geschreven. Tjalling had het moeten doen; hij heeft zich de laatste jaren als propagandist voor de (partij)problematiek onmisbaar - ik zou bijna zeggen onsterfelijk, maar dat klinkt zo raar - gemaakt in de damwereld. Mij heeft hij in ieder geval de wereld van de problematiek ingetrokken. In 2010 publiceerde ik mijn eerste compositie in De Problemist, waar ik op sterke aandrang van Tjalling lid van was geworden." Stuur Oege nieuwe forcing composities! Hieronder kunnen een aantal
forcings opgelost en nagespeeld worden.
Alfabetisch gerangschikt
op auteursnaam.
Oege Dijkstra (1958) Treedt regelmatig op in de rubriek forcings van De Problemist, naast zijn favoriete krant 'Friesch Dagblad'. Hieronder drie fraaie composities van zijn hand, inclusief zijn eigen commentaar erop! L: "Het gaat in deze forcing om het veroveren van de zwarte schijf 28. Zwart verdedigt zich taai, met name met zijn vierde zet 21-27! , waar domweg achterlopen door wit met 13-19 niets oplevert. Na 21-27 dreigt 13-19 wel met voordeel. Wit moet wel scherp blijven: 40-34 i.p.v. de getoonde 40-35 wint niet. Hierna komt nog het fraaie offer 25-20! voor wit. Een forcing met zeven dwangzetten, waaronder een offer zie je niet vaak! Frans Hermelink betitelde deze forcing als een klassieker. Op de site van Eric van Dusseldorp ook lovende woorden ervoor in een van zijn rubrieken." Friesch Dagblad 7 december 2012 en later in De Problemist. M: "Na wits zet 30-24 is 14-20 voor zwart verhinderd door 23-18. Na 13-19!? lijkt er niets aan de hand, maar wit heeft nu een meerslagcombinatie die uitmondt in een gewonnen drie om drie. Zwart speelt dus eerst 15-20 (wit slaat 24x15) en pas daarna 13-19!" R: "Vanuit een mooie partijstand dwingt wit een winnende drie-om-drie af. Als zwart na de eerste zet van wit 21-26 speelt wint wit door 29! met de dreiging 23, 21, 22, 25. In het eindspel wordt de doorbraak twee keer uitgesteld: eerst door 32! en later door 11! Om er daarna à la Arjen Robben rechts omheen te gaan, aldus Tjalling Goedemoed." Friesch Dagblad 5 september 2014. Tjalling Goedemoed (1971) Groot partijspeler én promotor van het damspel met cursussen, publikaties en rubrieken, laat hier een drietal van zijn composities zien, uiteraard in mooie partij-achtige standen. L: Bevat één forcing, en wel aan het begin, waarna zwart geen keus heeft en wordt weggespeeld via een 1x2x3- slagcombinatie. Zwart kan met 36-41 na wit's eerste zet dam halen (ten koste van vier schijven), maar die wordt direct gevangen met 33-29. M: Hier wordt zwart in de afwikkeling tweemaal door wit gewongen om een schuifzet uit te voeren. R: Deze forcing bevat meerdere gedwongen schuif/slag-zetten voor zwart. Alleen de hoofdvariant wordt hier (voorlopig) getoond: zwart heeft tijdens de spelgang alternatieven die alle duidelijk verliesgevend zijn. Krijn Hemminga (1979) Heeft een aantal jaren als secretaris in het bestuur gezeten van onze Kring voor Damproblematiek en is in 2015 na aantal jaren 'damslaap' door onze digitale media wakker geschud. "Superlange forcing, zwart loopt zelfs twee keer naar dam! Dit probleem vind ikzelf mijn beste." De Problemist augustus 2008.Frans Hermelink (1945) Van de meester zelf kunnen vele pareltjes van forcings getoond worden. Op verzoek heeft hij er uiteindelijk twee uitgekozen (de tweede bevat de varianten M en R), voorzien van Frans' eigen korte commentaar. L: "Simpele manoeuvres brengen de schijven in de juiste slagorde. Samen met de entourage van een fraai gescheiden stand komt het stokoude (1943) motief van Jan Scheijen mooi uit de verf." M: "Deze klassieke stelling is gebouwd op de verrassende finesse 32-28! afkomstig van David Douwes." R: "Een gaaf cadeau kreeg ik met de haarscherpe winst in de variant hiervan, waarin zwart als eerste tegenzet niet (19-24) speelt maar (8-12): we belanden nu in een bekend eindspel (1939) met twee varianten van de toenmalige 16-jarige Henri Gans." De aanvangsstand van M&R is ontstaan na een kleine reparatie van Tjalling Goedemoed om zo een bij-oplossing te vermijden. Martijn van der Klis (1987) "Met deze miniatuurforcing ben ik nog steeds erg tevreden. Niet heel moeilijk, maar het past allemaal precies (de witte dam heeft maar één goed veld), en dat vanuit een zeer natuurlijke partijstand. Ik speelde al langer met het motiefje en opeens stond de (in mijn ogen) perfecte stand op het bord." De Problemist augustus 2013. Arie van der Stoep (1944) De oud-eindredacteur van De Problemist laat hieronder een drietal van zijn vele composities zien. L: Indien zwart 9-14 speelt na wits eerste zet volgt 2. 32-27 14-20 3. 24x15 25-30 4. 33-28 30-35 5. 28-22 35-40 6. 23-19 13x33 7. 22x2 met winst voor wit door overmacht. De Problemist 2013. M: Sluit-, dreig- en slagdwang. Zo’n ingemetselde schijf op 16 vinden we in 250 van de > 400.000 dampartijen terug in TurboDambase. De Problemist 2013. R: "Geïnspireerd door een miniatuur van J.L. Waltmans uit Dam Eldorado januari 1984", aldus Arie van der Stoep bij diagram 12 in zijn boekje 'Miniatuurforcings', een uitgave van de Kring voor Damproblematiek ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan in 2011. Deze is, in "very-slow-motion", tevens te zien als diapresentatie, het eerste, historische, bewegende dambord op de site, dat nu nog steeds van waarde is als introductie voor beginnende problemisten. De Problemist februari 1988. Arjen Timmer (1988) Deze oud-secretaris van de Kring voor Damproblematiek kan héél goed dammen én problemen maken, die altijd vanuit mooie partijachtige standen moeten 'vertrekken': mooie combi's van partij- en probleemdam! Kijk maar eens naar deze drie composities, voorzien van Arjen's eigen, terecht trotse, commentaar. L: "Tjalling Goedemoed schrijft in De Problemist een artikelenserie over 'didactische partijproblematiek". Dit is een categorie damcomposities die leerzaam zijn voor partijspelers, omdat er sprake is van een zogenaamde 'partijstructuur'. Hier zien wij een korte vleugelopsluiting, waarbij wit aan zet via een lichte forcing, een verrassende combinatie en een schitterend eindspel winst binnenhaalt. Het eindspel, na wits slag 36x29, staat op naam van R.C. Keller, een partijgrootmeester uit vroeger jaren." De Problemist oktober 2010. M: "Opnieuw een reeds bekend motief bewerkt in een partijachtige stand. Een echte partijstructuur ontbreekt natuurlijk, de witte centrumstrategie heeft geresulteerd in een uiteengeslagen zwarte stelling. Het lijkt een lange weg naar winst te worden, maar verrassend genoeg weet wit de winst te forceren!" De Problemist augustus 2008. (Als zwart 11-17 speelt na wits eerste zet is het snel voorbij volgens 2. 28-22 18x37 3. 33-29 24x31 4. 26x37 27x40 5. 45x3+) R: "Deze miniatuur bracht mij de eerste overwinning in een compositiewedstrijd (Concours Ligue de Nations -FFJD 2008, 1e prijs categorie A). Ik 'versloeg' daarmee onder andere Andreas Kuyken. Het zoet der overwinning smaakt altijd goed , de inhoud van de compositie doet dat natuurlijk nog meer! Wit speelt hier natuurlijk 1. 44-40! Zwart had al voorzien een schijf te verliezen, maar via 17-21 2. 40x29 21-26 dacht hij nog te kunnen ontsnappen naar remise. Hij komt echter van een koude kermis thuis ... zoals het applet laat zien! Over partijstructuren gesproken: er staat een 'HARRY' op het bord. Dat is, spel met een (H)oge (A)ctieve (R)andschijf, de witte schijf 15. Deze miniatuur is prettig harmonieus, al zeg ik het zelf. Een inleidende forcing, zwarte tegenactie, economische meerslag, offer, damoffer, lichtvoetig motief, damnaturel. En dat verpakt in 'slechts' 7 stukken tegen 7 stukken." 
Nederlands English |